Dikkat eksikliği birçok insanda bulunabilir fakat farklı şekilde dikkat eksikliği olabiliyor.Hiperaktivite genel olarak alışılmadık veya anormal derecede aktif olma durumudur ve beyin ile davranışları etkiler. DEHB çoğunlukla aileler tarafından erken yaşlarda fark edilebilir. Hatta çocuk okula başladığı zaman oldukça belirgin bir şekilde kendini gösterir. DEHB genetik olarak kalıtılan genetik özelliklerle çevresel biyolojik faktörlerin (kurşun-sigara-alkol gibi zehirli maddelere maruz kalma) etkileşimi sonucunda beyinde nörobiyolojik bozukluklara yol açan bir hastalıktır. DEHB oluşumunda genetiğin rolü % 80-90 dolaylarındadır.

DEHB henüz anne karnındayken ortaya çıkar.

DEHB, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olarak da bilinen ve çocukluk çağının en sık görülen nörogelişimsel bozukluğundan biridir. Bu bozukluğun erken tanı ve tedavisi çok önemlidir, çünkü DEHB’li erkeklerin başarıları düşük olabilir, sosyal yetenekleri zayıf olabilir ve bu durum ilerleyen süreçte iş ve ilişki hayatlarına da olumsuz etki edebilir.

DEHB, beyindeki dopamin ve noradrenalin adı verilen kimyasal ürünler dengesizliği nedeniyle ortaya çıkar. Bu kimyasal maddeler, beyin dürtü kontrolü, dikkat, öğrenme ve hafıza gibi organizmalar. DEHB’li çocuklarda bu görmede sorunlar görülebilir.

DEHB’nin tedavisi, yoğun ilaç tedavisi, psikoterapi ve geleneksel terapi yöntemlerinin bir tedavisi ile yapılır. İlaç tedavisi, beyindeki kimyasal dengesizliği düzeltmek için kullanılır. Psikoterapi ve davranışsal terapi ise, çocukların deneyimlerini değiştirerek dikkat süresini uzatmak, yönetmeyi yapılandırmak ve sosyal içerikli kullanmak için kullanılır.

Sonuç olarak, DEHB’nin erken tanı ve tedavisi çok önemlidir. Çocuklarda aşırı hareketlilik ve dikkat eksikliği belirtilerini görmede, bir uzmana başvurmalı ve gerekli değerlendirmelerin görülmesini sağlamalıdır. Bu şekilde okul ve sosyal ilerlemedeki başarı artırılabilir ve ilerleyen dönemde da iş ve ilişki yönetimindeki performansı olumlu yönde etkileyebilir.

Dikkat eksikliği , hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri olarak iki gruba ayırabiliriz.

Dikkat eksikliği belirtileri :

• Odaklanmakta zorluk çekmek
• Dikkatini sürdürememek
• Göz teması kurmamak
• Aynı faaliyette uzun süre devam edememek
• Çabuk sıkılmak
• Detayları gözden kaçırmak
• Unutkanlık
• Karşısındakini dinlemekte güçlük çekmek
• Özel eşyaları ve emanetleri kaybetmek
• Basit yönergeleri akılda tutamamak
• Sık hata yapmak

Hiperaktivite belirtileri :

• Fazla hareketlilik
• Yerinde duramamak
• Otururken bile eller ve ayakları sürekli hareket ettirmek
• Hızlı konuşmak
• Kelimeleri hatalı söylemek ve cümleleri birbirine bağlayamamak
• Dinlemekte zorluk çekmek
• Karşısındakinin sözünü kesmek

Dürtüselllik belirtileri :

• İsteklerin hemen karşılanmasını istemek, dayatmak
• Sabırsız olmak
• Düşünmeden hareket etmek
• Aceleci davranmak
• Sıra bekleyememek
• Tepkileri kontrol edememek

Ayrıca, DEHB belirtilerini yaşa göre de değiştirebilir. Günlük, çocukluk döneminde hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri daha belirginken, erişkinlik döneminde dikkat eksikliği belirtileri daha ağırlık kazanabilir. Bu nedenle, DEHB’yi alma ve tedavi sürecini yetişkinler ve yaşadığını görerek belirtilerin nasıl ele alınması önemlidir.

DEHB, anne-babaların veya öğretmenlerin tutum hatalarından kaynaklanmaz.
DEHB genetik nedenli, nörobiyolojik bir hastalıktır.

İzlem çalışmaları ortaya koymuştur ki;

• DEHB olanların olmayanlara göre okulu bırakma oranı (% 32-40),
• Üniversiteyi tamamlama oranı (% 5-10),
• Çok az ya da hiç arkadaşa sahip olmama oranı (% 50-70),
• İş yaşamlarında düşük performans oranı (%70-80),
• Antisosyal aktivitelerle ilgilenme oranı (%40-50),
• Sigara ve madde kullanma oranı çok daha yüksektir,
• Ayrıca, DEHB ile büyüyen çocukların, ergenlikte hamile kalma ve cinsel yolla bulaşan hastalıklara yakalanma oranı (),
• Yetişkinlik döneminde depresyon oranı (%20-30),
• Kişilik bozukluğu gösterme oranı (yüzde 18-25),
• Çeşitli şekillerde hayatlarını yanlış yönlendirme ve yaşamlarını tehlikeye atma durumları çok daha yüksek orandadır.

Tüm bu yaşanan ciddi sonuçlara rağmen, çalışmalar gösteriyor ki;  DEHB’i olan kişilerin yarısından azı, tedavi olmaktadır.

Psikiyatri uzmanının uygulayacağı bir takım ayrıntılı testlerden sonra tanı koyulması mümkün olabilir. Rahatsızlık ortamından olası nedenlerinin incelenmesi için tıbbi muayenede bulunulabilir.

Bu nedenle, bir çocuk psikiyatristi genellikle çocukla birebir görüşmeler yaparak, duygusal ve davranışsal amaçla daha iyi anlamak için çeşitli ölçekler ve testleri kullanır. Bu değerlendirmeler, çocukların yaşlanması, gelişim düzeyine ve karşılaştığı zorluklara göre değişir. Örneğin, zeka testleri, depresyon ölçekleri, kaygı ölçekleri, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tarama testleri gibi çeşitli testler kullanılabilir.

Ayrıca, ailelerin ve çocukların öğretmenleri veya diğer yetişkinlerin gözlemleri ve raporları da çocuk psikiyatristinin teşhis süreci değerli bir kaynak olabilir. Çocukların büyümesini ve sorularına göre, çocuk psikiyatristi artı çocuk okul ortamı, aile ortamı veya diğer sosyal ortamlarda gözlem yapabilir. Bu gözlemler, çocukların geniş ve duygusal kullanımlarından daha kapsamlı bir resim oluşturma.

Tüm bu ihtiyaçları bir araya getirme, çocuk psikiyatristinin doğru bir teşhis koymasına yardımcı olabilir. Ancak, her durumda, teşhis süreci kişiye özeldir ve uzun bir süreç olabilir. Çocuk psikiyatristi, çocuk zorluklarına sahip bir tedavi planı geliştirmek için, teşhis sürecinde toplanan tüm bilgileri kullanarak çalışır.

DEHB sorunu yaşayanların sorunları yaşadıkları bütün ortamlarda tedaviye yardımcı olması gerekir. Çünkü bu bireylerin her biri farklı bir zorlukla karşılaşmaları olasıdır. Evlat edinimi için pansiyonlar olarak ailelerin oldukça yoğun olması ve dikkatli olması gerekir. Bunun okulun yanında öğretmen de gerekli özeni göstermelidir. Sahip olunan farkındalık olarak bilinçlenmesinin etkisi.

Çocuğun, hiperaktivite bozukluğunun düzeltilmesi amacıyla yapacağı bütün olumlu davranışlar ödüllendirilmelidir. Böylece olumsuz davranışların azalması sağlanabilir. Dikkat bozukluğundan dolayı eğitim hayatı etkilenen çocuğun eğitimsel olarak desteklenmesi gerekir. Çocuğun kendisine güveninin artması için başarılı olduğu konular eğitiminde öncelikli olarak seçilebilir. Böylece çocuk güdülenerek eğitimine devam eder ve basitten zora doğru bir yol izlenebilir. Uzman tarafından verilecek olan ilaçlar da tedavi için oldukça önemlidir.

Bu ilaçlar DEHB sorunu olan çocuğun dikkatini toplamasına yardımcı olur ve hareketliliğin azalmasını sağlar. Çocuğun ilaçlar sayesinde konsantrasyonunun artması eğitim hayatının düzelmesine ve çocuğun başarı hazzının artmasına yardımcı olur. Böylece çocuk bu davranışları tekrarlamak için çaba harcar. Aileler, öğretmen ve uzmanların bir arada tedavi sürecini yöneterek çocuğun bu dönemi başarılı bir şekilde atlatmasına yardımcı olmalıdır.

Kaynak: npistanbul , florence

Bizleri sosyal medya hesaplarımızdan takip etmek için aşağıdaki butonları kullanabilirsiniz. ⬇