Çocukken öğrenilmiş bir duygu durumu olan çaresizlik; sadece stresin, kaygının, maddi–manevi yoksunluğun aileden ya da toplumdan gelen baskıyla oluşan depresyon halinin sonucu mudur sadece? Çaresizliğin temelini oluşturan ne? Çaresizliği yok eden bir seçenek her zaman var mı?

Kelime tanımı olarak çaresizlik: çözüm yolu olmayan, iyileşmez, herhangi bir sorununu çözmede yetersiz kalma durumu anlamına gelir. Bununla birlikte çaresiz kişiler de biçare olarak nitelendirilir. Yolların kapalı olması ya da bir yol ayrımından hiç istenilmeyene yürümek. Bir diğer deyişle kendi isteğinizle yapmadığınız şeyler olarak tanımlanabilir: Mecburiyet. Çaresizliğin sonucu bazı duygu durumları (üzüntü, stres, kaygı, baskı sonucu depresyon…) ortaya çıkar. Stresle doğru karar verememe, kaygıyla alternatif düşünememe ve kaçınılmaz depresyon çaresizliği tetikler. Kişi, herhangi bir olay üzerindeki kontrolünü kaybettiğinde değişime karşı karamsar düşüncelere kapılabilir. Bu kontrolsüzlük defalarca yaşandığında kişi değişime olan inancını zamanla yitirmeye başlayıp motivasyonunu kaybettiğinde çaresizlik ortaya çıkar.

Çocukken olduğundan daha dazla çaresiz hissedebilirsiniz çok seçeneğiniz yoktur. Bütün yolların kapalı olduğunu, sadece tek bir karar verme zorunluluğunun olduğunu düşünebilir ve akla gelmeyen alternatifleriniz bulunabilir. Peki olgunlaştığınızda? Çaresizliğin boyutları vardır ve bunlar büyüyebilir strese, kaygıya neden olabilir ayrıca kendinizi başarısız hissedebilirsiniz fakat olgun bir insan için her zaman seçenek vardır; yaşantılarınızla, mantığınızla, seçenek üretebilirsiniz küçüklüğünüze nazaran daha çok yollarınız vardır. Bu yollar kabul etmek istemediğiniz, olmazsa olmaz dediğiniz yollar olsa da vardır, istemsiz alternatifler üretebilirsiniz ve bu alternatifler sizi düşündürmeye zorlar bununla birlikte yol ayrımları başlar, seçenekleriniz olur; bazen sonuçlar en olmayacak alternatifi seçmenize yol açar bu alternatifler kimi için çaresizliğin bir aşamasını bitirir kimi için yeni başlatır ve seçenekler arasında git gel yaparsınız. Yeni alternatifler, çaresizliği yok edeceği gibi hiç olmayacak seçeneği de seçtirebilir.

Çaresizlik genel tanımıyla sizi istenmeyen sonuçlara sürükleyebilir bazen insan ilişkilerinde, çalışma ortamında, üniversite öğrencilerinin tercih döneminde seçecekleri şehri, üniversiteyi etkilemesinde ya da hayallerinin peşini bırakmasında olduğu gibi. Bütün bunlara baktığımızda çaresizliğin kötü bir duygu durumu olduğu aşikar fakat bazen seni ayağa kaldıran, ders çalışırken masa başına oturtan da aynı zamanda çaresizliktir. Neden en büyük çalışma motivasyonu çaresizlik ya da bu kadar kötü sonuçları oluyorsa beni istemediğim ya da hiç düşünmediğim bir yola mecbur ediyorsa bu çaresizlik denilen durumla nasıl motive olabilirim?

Yapılan araştırmalar en etkili motivasyonun çaresizlik olduğunu gösteriyor. Örneğin ders çalışırken ‘Bugün çalışmazsam, yarınım var’ , ‘Dün bittiyse sınava daha 9 10 ay var.’ Dediğiniz anda çarenin var oluşunun motive düşüklüğüne tanık olabilirsiniz. Eğer seçeneğin varsa ders çalışma motivasyonun seni masa başından kaldırabilir.  ‘Eğer başaramazsam sorun değil zaten kimse benden daha iyi olamaz’ dediğinizde, bir başkasıyla yaptığınız kıyasla birlikte asıl olmanız gereken kişiden, hayallerinizden uzaklaştığınıza da tanık oluyorsunuz.

Yukarıda bahsettiğimiz durumlardan yola çıkarak anlatılmak istenen çarenizin olmaması demek değildir. Çaresizliği nasıl lehimize çevirebiliriz? Alternatifiniz olsun. ‘Çalışmam lazım tek çarem bu’. Okumak dışında bir çaresi olmayan bir gencin en büyük motivasyonudur çalışmak. Mecbursunuz ve mecbursanız yaparsınız.

Yapamadığınız takdirde alternatifleriniz var. Örneğin bir sınav öğrencisinin çok çalışıp istediği sonucu elde edemediğinde üniversiteler arasında bir alternatifinin olmasıdır. Üniversiteler arasındaki seçimin çeşitliliği sizin alternatiflerinizi oluştursun. Sizin için çok önemli olan bir işinizi kaybettiğinizde her şeyinizi ortaya koyun, çok fazla emek verin ta ki sonuca varana kadar. Sonuç olumsuz olduğu takdirde alternatifiniz olsun… Hayat böyledir. Bazı çaresizlik anları vardır ki, o zaman çırpınmaya ve haykırmaya gelmez. Batar insan ve boğulur. Marifet o anları geçirmektir. Sonrası gittikçe kolaylaşır der Peyami Safa. O ana kadar çaresizlik sürsün siz onunla baş edin sonrası çok da zorlamaz sizi çünkü en büyük imtihandan geçtiniz: Çaresizlik…

Eğer çareniz varsa, seçenekleriniz mevcutsa denersiniz. O zaman denemekten de çekinmeyin, elinizden gelenin en iyisini yaptığınızdan emin olun. Sonuna kadar pes etmediğinizi gösterin kendinize. Kapasitenizi, yetkinliklerinizin zirvesini görün. Bırakın alternatifler emeğin karşılığında sizi bulsun.

Kaynak: anadolusağlık

Bizleri sosyal medya hesaplarımızdan takip etmek için aşağıdaki butonları kullanabilirsiniz. ⬇

---

Benim Koçum sitesinden daha fazla şey keşfedin

Subscribe to get the latest posts sent to your email.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:  En Büyük Çalışma Motivasyonu: Çaresizlik

E-postanızı yazın…

Abone ol